Республикамизда илк бор орган трансплантацияси бўйича жарроҳлик амалиёт (буйрак трансплантацияси) 1972 йилда акад. У.А.Арипов бошчилигида айнан шу муассаса (у пайтларда – 1 сон Республика клиник шифохонасида) бажарилган. 1990-йилларда айрим сабабларга кўра барча трансплантациялар тўҳтатилган бўлиб, фақатгина 2017 йилда Ҳукуматнинг 2017 йил 23 октябрдаги «Қариндошлар орасида буйрак ва (ёки) жигар бўлагини трансплантация қилиш тартиби тўғрисидаги вақтинчалик низомни тасдиқлаш ҳақида» 859-сон қарори билан қайта бошланган. Ушбу қарор билан 3та муассасага, шу жумладан, Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказига қариндош тирик донордан орган трансплантацияси амалиётларни ўтказишга рўҳсат берилган. Шу боис, 2018 йилда РШТЁИМнинг замонавий тариҳида трансплантация амалиётлари бошланган. У пайтда илк операциялар туркиялик мутаҳассислари ҳамкорлигида амалга оширилган бўлса да, хозирги кунга келиб ўзбекистонлик жарроҳлар 300га яқин буйрак трансплантация амалиётларни мустақил бажариб келмоқда.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг РШТЁИМга 2022 йилнинг 26 октябр куни ташрифи доирасида янги 75 ўринли юқори технологик ҳирургик йўналишлари (кардиохирургия, трансплантология ва нейро-қон томир хирургияси) учун биносининг очилди. Бинони очилишидан сўнг кардиохирургия бўлимида йилига 700 дан ортиқ кўтарилувчи аорта ва юрак клапанларни протезлаш, кўп томирли аорто-коронар шунтлаш операциялари амалга ошириш имконияти пайдо бўлади (ҳозирги шароитда 300 зиёд амалиёт бажарилади); трансплантология бўлимида йилига 300 дан зиёд буйрак ва жигар бўлагини кўчириб ўтказиш амалиётларини бажариш учун зарур шароитлар яратилади (ҳозирги вақтда йилига 100 та амалиёт бажарилади); нейро-қон томир хирургияси бўлимида бош миянинг қон томир нуқсонларини хирургик даволаш натижасида йилига 200 дан зиёт чуқур ногиронликка маҳкум бўлган беморларда ноёб амалиётлар ўтказилади; интервенцион муолажалар бўлимида ҳар йили қўшимча 1000 дан зиёд ўткир коронар синдром, бош мия қон айланишининг ўткир бузилишида юқори даражадаги минимал инвазив диагностика ва даволаш муолажалари ўтказилади.
Ўша куни ўзида Давлатимиз раҳбари раислигида бўлиб ўтган кенгашда 2023 йилда керакли тайёргарликларни кўриб РШТЁИМда жигар трансплантацияси амалиётларни йўлга кўйиш топшириги берилган.
Жигар трансплантация амалиётлари бошка органлар (мисол учун, буйрак) трансплантациясига кўра анча мураккаброқ амалиёти бўлиб, унинг муваффақиятсизлиги беморнинг ўлимига олиб келиши мумкин. Шу боис, ривожланган давлатларнинг ижобий тажрибасини жалб этиш учун, Ҳиндистонниг Хайдаробод шаҳридаги Осиё гастроэнтерология институти клиникаси танланди ва шу муассаса билан бугун тантанали равишда битим имзоланди. Шартномага кўра, РШТЁИМ ва, кейинчаликда, унинг филиал ходимлари 900 ўринга эга бўлган марказда жигар трансплантацияси учун муддатли малака оширишда иштирок этади. Ундан ташқари, тажрибали мутахассислардан иборат ҳиндистонлик гуруҳ РШТЁИМда бир неча хафтаг келиб илк жигар трансплантацияси амалиётларни бажаришда иштирок этади.
Маълумот учун:
Ҳиндистонниг Осиё гастроэнтерология институти клиникаси (Asian Gastroenterology Institute, AIG) 1990 йилда Хайдаробод шаҳрида ташкил топган. Кўп тармоқли тиббий марказ турли ҳил йўналишлар бўйича, шу жумладан, орган трансплантацияси бўйича ҳизмат кўрсатади. Ҳафтасига 4-5 жигар трансплантацияси омалга оширилади. Ундан ташқари, марказа илмий текширув ишлар ва ўқув жараёни амалга оширилади. Марказда 3000 дан зиёд мутаҳассислар малакасини оширган, шу жумладан 100 таси – чет эллик шифокорлар. JCI стандартига эга бўлган марказ халқаро протоколларга асосланган тиббий ҳизматларни амалга оширади.
Бугун имзоланган асос берувчи хужжатда кўзда тутилган режалар рўёбга етказилиши Ўзбекистонда жигар хасталиги туфайли трансплантацияга мўҳтож бўлган беморлар чет элга чиқмасдан мамлакатимизни ўзида нажот ва тегишли шифо топишига қаратилган.
РШТЁИМ пресс ҳизмати.